“Ahi Evren: Efsaneden Gerçeği” konulu bu haftaki Perşembe Sohbetimizde Ankara Sosyal
Bilimler Üniversitesi Yabancı Diller Yüksekokulu Öğretim Üyesi Dr. Ali Rıza MUKADDEM yer aldı.
Sayın MUKADDEM konuşmasında özetle; “Yazılı ve sözlü kaynaklardaki bilgiler, Ahi Evren
isimli bir şahsiyetin Anadolu ahiliğinin önemli simalarından birisi olduğunu açık bir şekilde
bize bildirmekte, fakat ne yazık ki bu anlatılanlar çoğu zaman menkıbevi bilgilerin ötesine
geçememekte, dolayısıyla Ahi Evren’in gerçek kişiliği ile tanışmamıza vesile olmamaktadır.
Nitekim Ahi Evren’in kesin olarak hangi dönemde ve nerede yaşadığı, hatta adının tam olarak
ne olduğu hep tartışma konusu olmuştur. Hayatı hakkında son kırık yılda ortaya atılan
iddialar ise son zamanlarda yapılan ciddi araştırmalarla çürütülmüş, ne kadar mesnetsiz
oldukları ortaya konmuştur.
Ahi Evren’den bahseden kaynaklardaki bilgileri karşılaştırarak ulaşılan sonuç şöyle
özetlenebilir: Ahi Evren diye tanınan şahsiyetin gerçek ismi “Evren (Evran)”, künyesi
“Nâsıreddin” (ناصرالدین), lakabı ise “Ahi”’dir. Memleketi de Kayseri’dir, fakat Azerbaycan
özellikle Tebriz ile de sıkı bağlantıları olmuştur, hatta hayırsever birisi olarak Tebriz’de bir
bina yaptırmıştır. Oğlunun mezarı da yine Azerbaycan’ın Ebher Kasabasında bulunmaktadır.
Tebriz’de yaptırdığı binanın 746/1345 tarihli kitabesinden Ahi Evren’in o tarihte yaşamakta
olması da anlaşılıyor, bu da Aşıkpaşazade, Taşköprüzade ve icazetnâmelerin Ahi Evren’in
13.-14. yüzyıllarda yaşadığı yönündeki bilgilerini teyit ediyor. Ahi Evren’in 93 yıl yaşadığı
bilgisini doğru sayarsak ve 1350’lerde de vefat ettiğini düşünürsek, onun 1260’larda
doğduğunu varsayabiliriz. Dolayısıyla gençlik yıllarında Hacı Bektaş-i Veli ile de görüştüğü
mümkün gözükmektedir.“ dedi.
Soru ve cevaplardan sonra Ocak Başkan Vekilimiz Prof. Dr. Mehmet TOPAL konuşmacıya
ŞÜKRAN BERATI takdim etti.