Erol Güngör ve Türk Modernleşmesi konulu bu haftaki Perşembe Sohbetimizde Sakarya
Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Kemal ŞAN yer aldı.
Sayın ŞAN konuşmasında özetle “Erol Güngör, Türk düşüncesinde müstesna yere sahip bir sosyal
bilimcidir. Onu Türk düşüncesinde özgün kılan koşullar Türkiye’nin geçirmiş ̧ olduğu modernleşme
sürecinde almış olduğu özgün tavırda yatar.
Erol Güngör yaşadığı dönemin ideolojik çalkantı ve türbülansı içinde Türkiye’nin sorunlarına ayağını
bu toprakların zeminine basan bir çözüm önerisi geliştirmeye çalışmış ̧ bir sosyal bilimci olduğu kadar
aydın sorumluluğu da taşıyan bir âlim olarak tanımlanabilir.
Erol Güngör Ziya Gökalp, hocası Mümtaz Turhan çizgisini takip eden bir Türk milliyetçisiydi, bir
Türkçü perspektiften bakıyordu ama bunu geniş toplum kesimlerine mal edebilecek bir muhtevaya
sahipti. Onun milletin problemlerini çözme metodu olarak milli kültürü modernleşen Türkiye koşulları
içerisinde nasıl tekrar ortaya koyabileceğimize dair bir düşünce sistemi geliştirmeye çalıştırmıştır. Erol
Güngör’ün eserlerini incelediğimizde Türk modernleşmesi sürecinde ortaya çıkan akut meselelere
çözüm önermiştir. Bu konuşmada Erol Güngör’ün bu boyutlarını hem bir bilim adamı hem yerli bir
aydın olarak sosyal meselelere bakış ̧ açısını ele almaya çaba göstereceğiz.
Erol Güngör Türkiye’de modernleşme ve Batılılaşma hadisesini tıpkı hocası Mümtaz Turhan gibi her
şeyden önce bir kültür değişmesi hadisesi olarak ele almış ve bunu yaparken de kültürün en temel
bileşenlerinden biri olan din ile toplumsal değişmeler arasındaki ilişkiyi incelemiştir. Güngör, yirminci
asrın ikinci yarısında gerçekleşen ‘İslâmî uyanış’ın eleştirel bir değerlendirmesini yapmaya çalıştığı
İslam’ın Bugünkü Meseleleri ve İslâm Tasavvufunun Meseleleri adlı eserlerinin dışında da genel olarak
bütün çalışmalarında din olgusunu sosyal bir hadise, sosyal bir müessese, bir kıymet sistemi ve bir
değerler manzumesi olarak ele almıştır. Güngör böyle çok boyutlu bir perspektifle bakıp, Türk
modernleşmesine ve Cumhuriyetin ilk 60 yılına odaklanarak İslâm’ın güncel meselelerini sosyal bilimci
gözüyle değerlendirmiştir.“ dedi.
Soru ve cevaplardan sonra Eskişehir Türk Ocağı Başkanımız Prof. Dr. Nedim Ünal konuşmacıya Şükran
Beratı takdim etti.