TÜRK OCAKLARI ARAMA KURTARMA EKİBİ YÖNERGESİ

Madde 1- Amaç

Bu Yönerge’nin amacı, Türk Ocakları Derneği bünyesinde kurulan Türk Ocakları Arama Kurtarma Ekibinin oluşumu, yönetimi, işleyişi, görevi, yetkisi ve sorumluluklarına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

Madde 2- Kapsam

Bu Yönerge, Türk Ocakları Arama Kurtarma Ekibinin oluşumu, yönetimi, işleyişi, görevi, yetkisi ve sorumluluklarına ilişkin usul ve esasları kapsar.

Madde 3- Dayanak

Bu Yönerge, Türk Ocakları Derneği Tüzüğü’nün 14. maddesi “j” fıkrasına ve 5902 sayılı AFAD Kanunu’nun 18/2.e maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Türk Ocakları Derneği; Dâhiliye Vekâletinin 05.04.1954 tarihli ve 81-175/168 sayılı yazısı ve Devlet Şûrası Umumi Heyetinin 26.04.1954 tarihli ve 54-139-135 sayılı kararı üzerine, 3512 sayılı Kanun’un 37. maddesine göre, İcra Vekilleri Heyetince 15.05.1954 tarihinde, “umumi menfaatlere hadim cemiyet” olarak kararlaştırılmıştır.

Türk Ocakları Arama Kurtarma ekibi, Türk Ocakları Derneğinin alt kuruluşudur. Tüzel kişiliği yoktur.

Madde 4- Tanımlar

Bu Yönerge’de geçen aşağıdaki kelimelerin açıklaması şunlardır:

Genel Merkez: Türk Ocakları Derneği Genel Merkezi.

Türk Ocakları Derneği Arama Kurtarma Ekibi (TOAK): Arama ve kurtarma faaliyetlerinin süratli bir şekilde yürütülebilmesi için gerekli her türlü araç gereçle donatılmış; ulusal ve uluslararası ölçünlere göre arama, kurtarma ve ilk yardım eğitimi görmüş personelden oluşan, faaliyetlerinin asli amacı insan hayatını kurtarmak olan, Türk Ocakları Derneği Arama Kurtarma Ekibi.

Gönüllü: TOAK’ın kuruluş ilkelerini, değerlerini, amaçlarını, hedeflerini ve çalışma ilkelerini; Türk Ocakları Derneği Tüzüğü’nü, Dernek iç yönergelerini benimseyen ve derneklere girmelerine kanunlarca engel bulunmayan, 18 yaşını doldurmuş ve fiil ehliyetine sahip, TOAK’ın amaçları doğrultusunda faydalı olmaya çalışan gerçek kişi.

Yönetim Kurulu: TOAK’ın sevk ve idaresinden sorumlu olan ve beş asıl, beş yedek üyeden oluşan kurul.

Disiplin Kurulu: Türk Ocakları Derneği Tüzüğü ve TOAK Yönergesi ile belirlenen amaçlara aykırı davrananı ve Yönerge’nin 13. maddesi gereği gönüllülükten çıkarma kararı verme yetkisini taşıyan kurul.

Ekip Lideri: TOAK’ın başı olup Ekibin işlevleri hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olan, arama ve kurtarma faaliyetleri yürütülürken strateji, taktik ve güvenlik konusunda genel hâkimiyeti ve haricî koordinasyonu sağlayan, Genel Merkez ile AFAD arasında bağlantı kuran kişi.

Koordinatör: TOAK gönüllülerinin birbirleri ve Ekip lideri arasındaki iletişimi, koordinasyonu sağlayan, acil ihtiyaç hâlinde görev değişikliği yapan kişi.

Ekip Lideri Yardımcısı: Ekip liderinin yaptığı işlerde ona yardımcı olan, Ekip liderinin vermiş olduğu diğer görevleri yapan, Ekip liderinin yokluğunda ona vekâleten bu görevi yürüten kişi.

Planlama Görevlisi: Olağanüstü durumlarda, TOAK Ekibinin sevk ve idaresinin plan ve programını yürüten, ortak operasyonların planlamasına katılan kişi.

Grup Lideri: Kendisine bağlı olan grup hakkında ayrıntılı bilgi sahibi, kentsel arama ve kurtarma faaliyetleri yürütülürken strateji, taktik ve güvenlik konusunda genel hâkimiyeti ve haricî koordinasyonu sağlayan, grubu ile koordinatör arasında iletişimi sağlayan kişi.

İletişim Koordinatörü: Ekib’in birbirleriyle ve diğer ekiplerle iletişimini düzenleyen, afet sırasında Kriz Merkezi ile iletişimi sağlayan, telefon ve telsiz hizmetlerinin sunulması, kesintiye uğrayan iletişim kanallarının etkin hâle getirilmesi faaliyetlerini düzenleyen, TOAK Ekibi bünyesindeki amatör ve resmî frekanslarda yapılan bütün telsiz haberleşmelerinden sorumlu olan kişi.

Güvenlik Koordinatörü: Arama kurtarma eylemleri sırasında çalışma sahasında Ekip’e tehdit oluşturabilecek her türlü unsura karşı, çalışma ve güvenlik bölgelerini belirleyerek gerekli güvenlik önlemlerini alan, ekip güvenliğini düzenleyen kişi.

Geri Hizmet ve Ulaşım Koordinatörü: Afetlerde; arama kurtarma, ilk yardım, sosyal yardım ve haberleşme ekiplerinin ulaşımı ve uygun mahallere intikalini sağlayan; Ekibi’nin beslenme, barınma ve atık temizliği hizmetini planlayan; koordine eden düzenleyen kişi.

Güvenlik Yetkilisi: Gönüllülerin ve alanın güvenliğini sağlayan kişi.

Yapı Mühendisi: Afet sırasında müdahale edilecek olan enkaz ve çalışma alanındaki yapıların değerlendirme ve çözümlemesini yapan, kurtarma gönüllülerini yönlendiren kişi.

Tehlikeli Madde Arama Yetkilisi: Afet sırasında müdahale edilecek olan enkaz ve çalışma alanındaki tehlikeli maddelerin döküntü, sızıntı, yayılma olayları ve kazalarına müdahale eden kişi.

Sağlık Görevlisi: Afetlerde, resmî sağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya kadar hasta veya yaralının hayatını kurtarmak ve durumunun daha kötüye gitmesini önlemek amacıyla ilk müdahaleyi yapan; yetkililerle bağlantıya geçerek ilgili sağlık kurumuna yönlendiren ve takibini yapan kişi veya kişileri.

Raportör: Ekibin katıldığı bütün dizi eylemler, tatbikatlar, görevler ile iç ve dış eğitimlerin yazılı ve görsel olarak arşivlenmesinden sorumlu olan kişi.

Basın Yayın Uzmanı: Ekibin faaliyetlerinin tanıtımından, faaliyet sırasında çekilen fotoğraf ve görüntülerin Genel Merkez’in Web sitesi ile bütün basın yayın gruplarında yayımlanmasından sorumlu olan kişi.

Madde 5- Oluşum

TOAK Ekibi, Türk Ocakları Derneğinin alt kuruluşu olup tüzel kişiliği yoktur. TOAK Ekibinin merkezi Ankara’dır.

Türk Ocakları Derneği Yönetim Kurulu; şube ve/veya temsilcilikler bünyesinde Arama Kurtarma Ekipleri oluşturabilir, Ekip temsilciliği açabilir. Şube bünyesinde oluşturulan Arama Kurtarma Ekibi, Türk Ocakları Derneği Yönetin Kurulunun onayı ile Genel Merkez Arama Kurtarma Ekibi koordinesinde görev yapar.

TOAK Ekibi, AFAD’ın görevlendirmesi ve/veya Türk Ocakları Derneği Yönetim Kurulunun görevlendirmesi ile ulusal/uluslararası faaliyette ve işbirliğinde bulunabilir. Buna uygun olarak yurt içinde ve yurt dışında faaliyet yürüten ekiplerle iş birliği yapabilir. 

Madde 6- TOAK Ekip Yönetiminin Belirlenmesi

Türk Ocakları Derneği Olağan Genel Kurulu’nu takip eden bir ay içinde; TOAK Ekibi Gönüllüleri içinden seçilen, Yönetim Kurulu için 10 kişi, Disiplin Kurulu için 6 kişi Genel Merkez Yönetim Kurulunun onayına sunulur.

Yönetim Kurulu için sunulan 10 kişiden Ekip Lideri ile birlikte 5 asıl, 5 yedek üye; Disiplin Kurulu için sunulan 6 kişiden 3 asıl, 3 yedek üye , Genel Merkez Yönetim Kurulunca belirlenir.

Madde 7- Görev Yetki ve Sorumlulukları

Genel Merkez Yönetim Kurulunun izin ve onayı ile, TOAK Ekibinin yurt içi ve yurt dışında görevleri şunlardır:

a) İklim değişikliği kaynaklı afetler dâhil, her türlü afet, orman yangını, doğa sporları vb. arama kurtarma gerektiren bütün olaylarda ve kazalarda bütünleşik afet yönetimi kapsamında arama kurtarma ve ilk yardım çalışmaları yapmak.

b) Türk Ocakları/Ekip üyelerine veya talep hâlinde resmî ve özel kurum ve kuruluşlar ile özel ve tüzel kişilere ilk yardım, arama kurtarma, doğa sporları, alternatif sporlar vb. konularda eğitim ve seminerler vermek.

c) Kültürel ve doğal mirası tanıtmak, korumak ve bu konularda çalışmalar yapmak.

ç) Aynı amaçla kurulmuş, yurt içinde ve yurt dışındaki gerçek ve tüzel kişiler; vakıf, dernek, kamu kurum ve kuruluşları ve sivil toplum kuruluşları ile işbirliği yapmak veya onlara danışmanlık hizmeti vermek.

d) Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ile tanımlanmış bütün özellikleri, kavramları ve değerleri korumak ve kollamak; Devlet’in temel amaç ve görevlerine yardımcı olmak; yürürlükte olan mevzuatla belirlenmiş ve koruma altına alınmış konulara destek vermek amacıyla, arama kurtarma çalışmalarının yanı sıra Genel Merkez ve şubelerin yürüttüğü kültürel ve toplumsal faaliyetlere destek olmak.

Madde 8- TOAK’ın Amaçlarını Gerçekleştirmek İçin Yapabileceği İş ve İşlemler

TOAK, Merkez Yönetim Kurulunun izin ve onayı ile amacına ulaşmak için yasal sınırlamalar içinde şunları yapabilir:

a) TOAK, amaçlarına benzer çalışmalarda bulunan yurt içindeki ve yurt dışındaki dernekler, vakıflar, kamu kurum ve kuruluşları ile iş birliği yapabilir, ayni ve nakdi yardım alabilir.

b) Amaç ve hizmet konularına uygun olarak yurt içi ve yurt dışı, yerli veya yabancı birlik, vakıf, dernek, kurum ve kuruluşça oluşturulacak fonlardan yararlanmak üzere, proje hazırlar ve bu projelerle ilgili mercilere başvurularda bulunabilir; yürütülen ve yürütülecek projelerden ve her türlü çalışmalardan gelir elde edebilir.

c) TOAK, gönüllülerini yurt içinde ve yurt dışında masraflarını karşılamak suretiyle eğitime, sertifika programlarına, tatbikatlara gönderebilir; doğa sporlar, doğal afetler vb. arama kurtarma gerektiren bütün olay ve kazalarda yapılabilecek arama kurtarma çalışmaları ile ilgili, gerekli ve kullanılacak geliri sağlamak amacıyla eğitim programları düzenleyebilir.

ç) Her türlü kara, deniz ve hava aracı ile gerekli izinler alınarak yurt içinde ve güncel mevzuata uygun olarak izin alındığı takdirde yurt dışı da dâhil olmak üzere sivil toplum kuruluşu olma sorumluluğu ve bilinciyle temel afet bilinci konularında eğitim ve bilinçlendirme çalışmaları, ilk yardım vb. konularda toplumsal, kültürel ve eğitim amaçlı çalışmalar ve afet bölgelerinde, gerekli durumlarda sağlık taramaları yapabilir.

d) TOAK, asıl amacı olan arama kurtarma çalışmalarında iletişim sağlamak amacıyla yetkili mercilerden gerekli izinler alınarak kendi adına telsiz istasyonları, telsiz sistemi kurabilir; anten role, frekans tahsis edebilir; sabit ve seyyar telsiz cihazlarını ilgili mevzuat kapsamında kullanabilir; benzeri iletişim ve haberleşme işlemleri yapabilir.

e) Gerek kendi üyelerine gerek kamu ve özel sektör üçüncü kişilerine telsiz, iletişim ve haberleşme eğitimi verebilmek amacıyla eğitim ve öğretim kurumları dâhilinde amatör telsiz istasyonları kurabilir; acil durum ve afet eylemleri haberleşmesinde bunlardan her türlü istifade edebilir ve bunları kullanabilir.

f) Üniversitelerde, öğrencilerle arama kurtarma faaliyetlerine yönelik çalışmalarda bulunabilir.

Madde 9- TOAK Arama Kurtarma Gönüllülerinde Aranan Özellikler

a) 18 yaş üzerinde olmak.

b) Türk Ocakları Derneği üyesi olmak.

c) Sağlık durumu çalışmalara ve seyahatlere uygun olmak.

ç) Arama ve kurtarma işinin doğasına uygun şekilde, bedenen ve ruhen güçlü bir bünyeye sahip olmak.

d) Her canlının yaşama hakkına saygı duymak.

e) Bütün arama kurtarma faaliyetlerinde, hesap verebilme ilkelerine uymak.

f) Grup çalışmasına yatkın olmak.

g) Yönerge’nin 13. maddesinin 1. fıkrası “d” bendinde belirtilen suçlara ilişkin adli sicil kaydı bulunmamak.

ğ) Stres yönetimi açısından kendini yetiştirmiş olmak.

Madde 10- TOAK Ekibinde yer alacak gönüllülerden istenen bilgi ve belgeler

a) Üye Katılım Beyannamesi (AFAD tarafından, akreditasyon için istenen ve “Kentsel Arama ve Kurtarma Kılavuzu”nda” yer alan beyanname).

b) Sağlık raporu ve beyanı.

c) SPAS belgesi (Sağlık Provizyon ve Aktivasyon Sistemi Müstahaklık Belgesi).

ç) Adli sicil belgesi.

d) Nüfus Cüzdanı fotokopisi.

e) Adres bilgisi.

f) İletişim bilgileri (GSM, e-posta).

g) Pasaport bilgisi (Pasaport türü, numarası, geçerlilik tarihi).

ğ) Sürücü Belgesi fotokopisi.

Madde 11-Gönüllü Olma Usulü

TOAK’a, iç yönergeleri ile belirtilen usule göre planlanan dönemlerde gönüllü başvuruları alınır. Yönerge’nin 4. maddesinde belirtilen tanıma uyan, 9. maddede belirtilen şartları taşıyan, 13. maddenin 1. fıkrası “d” bendinde belirtilen suçlardan dolayı kesinleşmiş mahkûmiyeti bulunmayan her gerçek kişi, gönüllü olmak için başvuruda bulunabilir. Başvurular, Genel Merkez tarafından oluşturulacak kurul tarafından mülakat usulüne göre değerlendirilir.

Kurul tarafından uygun görülen gönüllüler, Türk Ocakları Derneği Yönetim Kurulu’nun onayına sunulur.

Gönüllülük başvurusu herhangi bir sebeple reddedilen kişiye, ret gerekçesi bildirilir. Bu karara karşı, Yönetim Kurulu’na 15 gün içinde itiraz hakkı vardır. Yönetim Kurulu tarafından 30 gün içerisinde karar verilmek zorunda olup verilen karar kesindir.

Madde 12- Gönüllülükten Çıkma

Gönüllü olan kişi, gönüllülükten ve üyelikten ayrılma isteğini ıslak imzalı belge ile veya elektronik ortamda bildirmek kaydıyla gönüllü üyeliğini sona erdirebilir.

Ölüm, kısıtlanma, fiil ehliyetinin kaybedilmesi halinde gönüllülük üyeliği kendiliğinden sona erer.

Madde 13- Gönüllülükten Çıkarılma

Gönüllüler, aşağıdaki hususlardan birinin gerçekleşmesi hâlinde TOAK gönüllülüğünden çıkarılır:

a) Türk Ocakları Derneği Disiplin Kurulunca yapılan soruşturmaya göre Tüzük’e ve Dernek içi yönergelere aykırı hareket ettiği veya Dernek aleyhine çalışma yaptığı saptananlar.

b) TOAK’ın kuruluş ilkelerini, değerlerini, amaçlarını, hedeflerini ve çalışma ilkelerini; Dernek Tüzüğü’nü, Dernek iç yönergelerini benimsemeyen kişiler.

c) 1 yıl boyunca hiçbir mazereti olmaksızın TOAK faaliyetlerine katılmamış kişiler.

ç) TOAK’a gönüllü olarak başvurma aşamasında, kasıtlı olarak yanlış bilgi ve belge sunan kişiler.

d) Türk Ceza Kanunu’nun 53. maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile, kasten işlenen bir suçtan dolayı iki yıldan fazla süreyle hapis cezasına veya Devlet’in güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık, uyuşturucu madde kullanma, imal ve ticareti suçlarından kesinleşmiş mahkûmiyeti bulunan kişiler.

Hangi nedenle olursa olsun 2. kez gönüllülükten çıkarılanlar, bir daha gönüllülüğe alınmazlar.

Disiplin Kurulunun gönüllülükten çıkarılma kararına karşı tebliğden itibaren 15 gün içinde Genel Merkez Yönetim Kuruluna itiraz yolu açık olup Yönetim Kurulunun kararı kesindir.

Madde 14- Gönüllülerin Hak ve Yükümlülükleri

a) Gönüllülere, Dernek tarafından “TOAK Kimlik” kartı düzenlenir.

b) Gönüllüler, Dernek içi eğitim ve faaliyetlerine katılabilirler.

c) Her ne sebeple olursa olsun gönüllülüğü sona eren gerçek kişi, uhdesinde bulundurduğu bütün bilgi, belge, TOAK kimlik kartı vb. malzemeyi, 15 gün içinde teslim etmek zorundadır. Aksi takdirde meydana gelebilecek zararlarda Türk Ocaklarının rücu hakkı saklıdır.

ç) Gönüllü, beyan ettiği bilgilerinden kalıcı değişiklik olması durumunda, değişikliklerin gerçekleşmesini müteakip en geç 15 gün içinde bildirmekle mükelleftir.

Madde 15- Diğer Hükümler

TOAK Ekibinin faaliyet ya da görev yapacağı ildeki Türk Ocakları Şubesi/Temsilciliği, Ekib’in ihtiyaçlarına yönelik destek vermekle yükümlüdür.

Madde 16- Yürürlük

Yürürlük maddesi ile birlikte 16 maddeden oluşan işbu Yönerge, Türk Ocakları Derneği Yönetim Kurulunun onayı ile yürürlüğe girer.

Yönerge’de hüküm bulunmayan durumlarda; Dernek Tüzüğü başta olmak üzere ilgili mevzuat hükümleri uygulanır.